Anatomia podłogi

W rozumieniu potocznym podłoga to synonim posadzki - efektownej, ostatniej warstwy konstrukcji dość złożonej, czyli podłogi właśnie. Warto więc przyjrzeć się podłodze gruntownie - od gruntu począwszy, poprzez kolejne jej warstwy, na posadzce kończąc.

Podłoże, na którym spoczywa podłoga, ma za zadanie przejmować działające na nią obciążenia statyczne i dynamiczne oraz przenosić je na grunt. Bezpośrednio, gdy podłożem jest właśnie grunt, lub pośrednio, gdy stanowi je podłoże betonowe na gruncie albo konstrukcja stropu.

Izolacja przeciwwilgociowa

Pierwszą warstwą, jaką układa się na podłożu, jest izolacja przeciwwilgociowa.

• W przypadku podłóg znajdujących się nad tzw. pomieszczeniami mokrymi (kuchniami, łazienkami, pralniami) stosuje się izolację paroszczelną, chroniącą przed przenikaniem pary wodnej. W zależności od rodzaju występującej w pomieszczeniach wilgoci, wykonuje się izolacje jedno- lub kilkuwarstwowe. Jako materiał izolujący stosuje się zazwyczaj folię polietylenową lub poliuretanową, papier powlekany tworzywem sztucznym lub nasączony bitumem, warstwy papy asfaltowej na lepiku lub powłoki z mas asfaltowych.
• W pomieszczeniach szczególnie narażonych na działanie wilgoci powinno się naroża na całym obwodzie ścian zaizolować taśmami uszczelniającymi, a całą powierzchnię dwukrotnie pomalować elastyczną wodoszczelną folią w płynie Atlas Woder E.

Izolacja termiczna i akustyczna

Izolacja termiczna. Wykonuje się ją, gdy zachodzi konieczność ochrony przegród poziomych budynku przed stratami ciepła i oziębianiem się podłóg.

• Izolacja akustyczna. Ma poprawić dźwiękochłonność podłogi, np. na stropach międzypiętrowych o lżejszej konstrukcji. Jako tego rodzaju izolacje stosuje się zwykle jeden rodzaj materiałów o lekkiej i porowatej strukturze - odpowiednią odmianę styropianu (zwyczajny nie sprawdzi się jako izolacja akustyczna), płyty z wełny mineralnej; mogą to być też płyty pilśniowe porowate, płyty i maty z włókien szklanych, wiórowo-cementowe, trociny, wióry itp.

Izolację należy zabezpieczyć przed działaniem wody zawartej w świeżej zaprawie. Taki wpływ może spowodować pogorszenie właściwości izolacyjnych. Jako warstwę ochronną stosuje się najczęściej jedną warstwę folii PE grubości 0,1 mm lub papieru powlekanego tworzywem sztucznym.

Podkład podłogowy

To dzięki niemu powierzchnia podłogi jest nośna (zdolna wytrzymać należyte obciążenia), w pełni równa i całkowicie pozioma. Chroni on również przed uszkodzeniem opisane już izolacje. W konstrukcji podłóg z ogrzewaniem podłogowym (wodnym lub elektrycznym) stanowi też nośnik instalacji grzewczej jako tzw. płyta grzewcza.

Najczęściej mamy do czynienia z podkładami wylewanymi:

• anhydrytowymi,
• ementowymi,
• cementowymi z dodatkiem żywic syntetycznych.

Wylewki najwygodniej przygotować, stosując gotowe suche zaprawy do wymieszania z wodą. Przydadzą się tu wspomniane zaprawy Atlas Sam, charakteryzuje je bowiem zdolność do samopoziomowania, co zapewni samoistne wyrównanie podłogi. Można wylewać je mechanicznie, a na małych obszarach możliwe jest wyrabianie i wylewanie ręcznie. Planując wykorzystanie masy samopoziomującej, należy przestrzegać zakresu grubości warstwy, określonego przez jej producenta

Podkłady suche:

• deski,
• różnego rodzaju płyty - wiórowe, gipsowo-kartonowe, gipsowo-włóknowe i cementowo-włóknowe.

Podkłady suche stanowią mniejsze obciążenie dla stropów niż wylewki. Nadają się zarówno na podłoże drewniane (na legary), jak i na betonowe. Umożliwiają położenie każdego rodzaju posadzki. Dla zapewnienia stabilności podłogi płyty układa się w dwóch warstwach. Można też się zaopatrzyć w gotowe płyty podwójne. W pomieszczeniach narażonych na bardzo duże obciążenia, np. w kuchni, można położyć nawet trzy warstwy. Dostępne są też płyty gipsowo-włóknowe z przyklejoną od spodu warstwą materiału izolacyjnego - wełny mineralnej lub polistyrenu.

Warstwa wygładzająca

Żeby podkładowi podłogowemu nadać odpowiednią gładkość, wykonuje się warstwę wygładzającą. Szczególnie istotna będzie w przypadku planowanego wykończenia podłogi wykładzinami cienkowarstwowymi. Wykonanie jej niezbędne jest przeważnie w przypadku podkładów tradycyjnych - z betonu lub zaprawy cementowej.

Przy podkładach podłogowych z mas samopoziomujących warstwa ta może nie być konieczna. Do jej wykonania służą zaprawy cementowe (np. Atlas Terplan N lub Atlas Terplan R) bądź anhydrytowe Atlas Sam 55 i Atlas Sam 100 lub masy szpachlowe na bazie gipsu wolnowiążącego, zwykle ze zdolnością do samopoziomowania. Zaprawy Terplan, stanowiące mieszankę spoiw mineralnych, wypełniaczy i modyfikatorów nowej generacji, umożliwiają ręczne lub maszynowe (Terplan R) wyrównywanie istniejącego podłoża pod wykładziny podłogowe, dywanowe, parkiet, panele podłogowe, a także pod terakotę i kamień, czy pod naturalny marmur.

Posadzka, czyli wykończenie

Posadzka ma być użyteczna i estetyczna. Istotne jest, by była odporna na uszkodzenia, w miarę długowieczna, a zarazem łatwa w czyszczeniu i konserwacji. To podstawa, reszta zaś to kwestia gustu. Rynek podsuwa wiele rozwiązań. Do dyspozycji są:

• materiały naturalne - parkiety, deszczułki, deski jednorodne i warstwowo klejone, wykładziny z korka i kauczuku naturalnego, panele podłogowe itp.,
• tworzywa sztuczne - posadzki i wykładziny z PVC, wykładziny dywanowe, gumowe, z kauczuku syntetycznego, a także bezspoinowe z kompozycji żywiczno-mineralnych, poliuretanowych itp.,
• materiały mineralne - terakota, gres, klinkier i lastryko, marmury i inny kamień, a w pomieszczeniach gospodarczych zaprawy cementowe, betonowe itp.

Ze względów estetycznych warto posadzkę, kolorem lub fakturą, skomponować z otoczeniem. Niech - na zasadzie harmonii lub kontrastu - współgra ze ścianami, oprawą okien i drzwi. W niskich pomieszczeniach lepiej sprawdzi się posadzka jasna, w wysokich, o dobrym oświetleniu, elegancko zaprezentuje się ciemna. To podstawa, ale pole dla inwencji projektantów jest ogromne.